به گزارش خبرنگاران گروه بورس، بانک و بیمه گزارش خبر، نازنین محمدی استخری در نشست خبری با خبرنگاران به تشکیل سامانه‌های مختلف برای نظارت بر بازار معاملات اوراق بهادار در بورس و فرابورس اشاره کرد و اظهار کرد: سامانه‌های نظارتی که در سازمان بورس اوراق بهادار مورد استفاده قرار می‌گیرد، شامل سامانه‌های نظارتی آرامیس، نهان، بیدار و سانا است که هرکدام مزایای خاص خود را دارند.
رئیس اداره نظارت بر بازار بورس‌های اوراق و بهادار گفت: سامانه «بیدار» که مخفف «بستر یکپارچه دسترسی به اطلاعات بازار» است بر مبنای پایگاه داده تحلیلی، شامل اطلاعات آرشیو تراکنش‌ها و معاملات بازار است و سامانه‌ای گزارش ساز با قابلیت طراحی و پیاده‌سازی انواع گزارش‌ها و هشدارهای مورد نیاز ناظرین است.
سامانه «نهان» مخفف عبارت «نرم‌افزار هوشمند اقدامات نظارتی» است که به آمار لحظه‌ای معاملات و تراکنش‌های کلیه نمادها و اشخاص دسترسی دارد و می‌تواند بر اساس پارامترهای اعلامی ناظرین، هشدارهای نظارتی را به صورت لحظه‌ای استخراج و اعلام کند. معاملات چرخشی، نوسان‌گیری روزانه، عرضه و تقاضای همزمان، حذف دستور و … نمونه‌ای از هشدارهای این سامانه هستند.
سامانه «آرامیس» به طور برخط و تاریخی، سطر به سطر معاملات را بررسی و در مورد سفارش چینی‌های صورت گرفته از سوی افراد مختلف هشدار صادر می‌کند؛ سامانه «سانا» به شکل یکپارچه ثبت، رهگیری و گزارش تخلفات را بر عهده دارد و می‌تواند با طراحی گراف روابط و نسبت‌ها، با وقوع تخلفات، برخورد کند. سامانه «دیده بان سلامت بازار سرمایه» هم که ناهنجاری‌های بازار سرمایه را از سوی مردم و سوت زن ها، ثبت و ضبط می‌کنند و در اختیار همکاران اداره دیده بان سلامت بازار سرمایه سازمان است.
وی افزود: هماهنگی این پنج سامانه می‌تواند نظارتی جامع و کامل را بر روی کل بازار بگستراند.
محمدی استخری با اشاره به حدود ۸ هزار هشدار نظارتی این سامانه در سال‌های اخیر تصریح کرد: با توجه به شرایط این روزهای بازار سرمایه و برای حفظ منافع سهامداران جزء و همچنین صیانت از بازار، هشدارهای نظارتی مورد نیاز داده شده است و در صورت تکرار، طبق ماده ۳۵ قانون بازار اوراق بهادر (دستورالعمل رسیدگی به تخلفات اشخاص) و ماده ۴۶ همان قانون که بحث دست‌کاری در بازار را مطرح می‌کند، با متخلفان برخورد می‌شود.
محمدی خاطرنشان کرد: بانک اطلاعات جامعی از انواع تخلفاتی که در بازار سرمایه رخ می‌دهد (مانند سهامداری که بیشترین تخلف را انجام داده یا نوع سفارشی که کارگزاری وارد کرده و با مقررات انطباق نداشته است، همچنین مخاطبی که بیشترین پیام هشدارهای نظارتی را از ما مبنی بر متخلف بودن و عدم رعایت قوانین دریافت کرده است، ثبت و آرشیو شده و به صورت روزانه و تاریخی در اختیار است تا ضمن رصد کامل جو بازار، عملکرد نظارت بازار را به نمایش بگذارد.
رئیس اداره نظارت بر بازار بورس‌های اوراق و بهادار با اشاره به شائبه مسدود کردن کد معاملاتی افراد، خاطرنشان کرد: در برخی از موارد، دسترسی مستقیم (آنلاین) برخی سهامداران محدود می‌شود و این به معنای مسدود کردن کد معاملاتی افراد نیست. محدود کردن دسترسی مستقیم به بازار بنا به تشخیص کارگزار مربوطه برای چند روز کاری صورت می‌گیرد و در طی این دوره، اشخاص مورد نظر می‌توانند از طریق ثبت سفارش در سامانه کارگزاری، با کد معاملاتی بورسی خود به معامله بپردازند و هیچ‌گونه محدودیتی در خصوص کد بورسی این اشخاص اعمال نمی‌شود.
محمدی، در پایان آمار تذکرات سیستمی به کارگزاران توسط این اداره را (مستقل از تذکرهای ارسالی همکاران واحدهای نظارتی در شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران) در سال‌های ۹۸ تا نیمه شهریور ۱۴۰۱ را اعلام کرد و گفت: در سال ۹۸ آمار تذکرات ۱۳۶۶، سال ۹۹ این آمار ۱۲۵۲ و در سال ۱۴۰۰ هم ۳۱۳۴ بود، این امار تا تاریخ ۲۰ شهریور ماه سال ۱۴۰۱ نیز رقم ۲۱۰۰ تذکر است.
بر اساس ماده ۳۵ قانون بازار اوراق بهادار مصوب سال ۸۴، هیات مدیره بورس به تخلفات انضباطی کارگزاران، کارگزار/ معامله‌گران، بازارگردانان، ناشران و سایر اعضا از هر یک از مقررات این قانون و آیین‌نامه‌های ذیربط طبق آیین‌نامه انضباطی رسیدگی می‌کند.
