نکات مهم برای انتخاب وزیر بهداشت دولت جدید

به گزارش خبرنگاران جامعه گزارش خبر، محمد رضازاده: حوزه سلامت کشور به عنوان محور اصلی برنامه‌های اجتماعی دولت تلقی می‌شود که می‌تواند وزن یک دولت را در بها دادن به خواسته‌های اجتماعی مردم، نمایان سازد. نباید از این موضوع غافل شویم که ارتباط مستقیمی بین هزینه های درمان و جیب مردم وجود دارد و از سویی هرچقدر نظام سلامت بتواند هزینه‌های پیشگیری و درمان بیماری ها را کاهش دهد می‌تواند نقش بسزایی در ارتقای سلامت عمومی ایفا کند.

حضور متولیان شایسته در این نظام می تواند به تحقق این امر کمک بسزایی کند. افرادی که بتوانند با یک برنامه مدون و اولویت بندی شده شاخص های نظام سلامت را افزایش داده و برنامه های مغفول مانده این حوزه را اجرایی کنند.

وزیر بهداشت نیز به عنوان سکاندار این حوزه می‌تواند نقش بسزایی در پیشبرد و تحقق این امور داشته باشد، حال با توجه به روزهای پایانی دولت دوازدهم و افزایش گمانه زنی ها درباره حضور افراد مختلف بر کرسی وزارت بهداشت و با توجه به وضعیت حساس نظام سلامت کشور این سوال در اذهان عمومی مطرح می‌شود که وزیر بهداشت آینده چه ویژگی‌هایی خواهد داشت، در همین راستا به مرور ویژگی‌های وزیر بهداشت و مسوولان این حوزه پرداخته‌ایم.

*نداشتن تعارض منافع

نداشتن تعارض منافع یکی از اصلی ترین شاخص های مدیریتی به شمار می رود به گونه ای که اگر وزیر بهداشت یا معاونین وی خود ذی‌‌نفع بخش خصوصی باشند و در اموری مانند سهام داری شرکت های دارویی، مطب داری تولید و واردات تجهیزات پزشکی و ... نقش آفرینی داشته باشند امکان اتخاذ تصمیمات نادرست به دور از انتظار نخواهد بود. اهمیت این موضوع به گونه‌ای است که بدون توجه به آن، ایجاد تحول مثبت در نظام سلامت بسیار سخت و دست‌‌نایافتی خواهد شد.

برخی تصمیمات غیرعلمی هزینه‌های پرداختی از جیب مردم را افزایش داد، لذا توجه به این موضوع، حمایت از مردم و پوشش گسترده بیمه داروها و خدمات دارویی باید یکی از اولویت های وزیر بهداشت آینده باشد.

*توانایی مدیریت و داشتن تجربه کافی

توانایی مدیریت و داشتن تجربه کافی از دیگر نکاتی است باید به آن توجه داشت، طی سالهای اخیر این تصور غلط در اذهان عمومی و حتی برخی از سیاسیون ایجاد شده است که وزیر بهداشت باید پزشک باشد یا در حوزه های دیگر درمانی دارای شهرت باشد در صورتی که صرف داشتن شهرت و مدارک پزشکی به معنی مدیر بودن افراد نیست، بر اساس مقالات منتشر شده تنها شش نفر از ۱۸ نفر وزیر در منطقه ما و ۸ نفر از ۲۲ وزیر در کشورهای توسعه یافته پزشک هستند. به عبارتی حدود یک سوم وزرا پزشک هستند در کشورهای بررسی شده، وزارتخانه‌ها مسوولیت بهداشت و درمان یا ترکیب بهداشت، درمان و رفاه اجتماعی را دارند.

مسوولیت آموزش پزشکی با وزارت آموزش عالی است. به عبارتی دیگر، ایران یک استثنا در ترکیب امور آموزش پزشکی با خدمات بهداشت و درمان است. پس از رشته پزشکی، عمده تحصیلات وزرا مرتبط با اقتصاد، مدیریت، حقوق و امور اجتماعی است در نتیجه وزیر مطلوب بهداشت و معاونین وی بایستی بیشتر از آنکه به نوع تخصص پزشکی شناخته شوند، به سابقه‌‌ مدیریتی و توان مطلوب اجرایی‌شان شهره باشند.

*توجه به حضور جوانان در عرصه مدیریت

توجه به حضور جوانان در عرصه مدیریت از دیگر ویژگی های وزیر بهداشت خواهد بود به گونه ای که، جوانان همانطور که در خیزش اسلامی ملت ایران و تداوم استقرار جمهوری اسلامی نقش‌آفرین بودند، امروز نیز پیشگام و پیش‌ران حرکت انقلاب به سمت اهداف و آرمانها به حساب می‌آیند. این پیشرانی می‌تواند تمام سرمایه های کشور را نیز در جهت پیشرفت کشور به خدمت آورد. به همین جهت رهبر معظم انقلاب اسلامی تاکید دارند که «اندیشه‌ پیران و فکر و تجربه‌ی آنها آن‌وقتی به کار می‌آید که حرکت جوانانه‌ی جوانان وجود داشته باشد؛ پیش‌ران حرکت انقلاب، جوان‌ها هستند.»

در نظام سلامت اسناد بالادستی کارشناسی شده و قوانین بسیاری وجود دارد که مغفول مانده یا به درستی اجرا نشده است. در صورت اجرای این اسناد بسیاری از مشکلات نظام سلامت مرتفع گردیده و منافع زیادی برای مردم حاصل می‌‌شود.

امروزه با تشکیل گروهی از «خبرگان»، فارغ از جهت گیری سیاسی و توجه به مصالح کشور در حوزه سلامت و استفاده از نیروی علمی قوی علوم پزشکی و مدیریتی و تجارب اساتید و کارشناسان مستقل، یک ضرورت است. تعیین نقشه راه توسط خبرگان می‌تواند حصول به نتایج خواسته‌های وزیر بهداشت منتخب در زمان کوتاه‌تر را تضمین کند.

*توجه به اسناد بالادستی

از جمله این اسناد بالادستی می‌توان به اجرای پرونده و نسخه الکترونیک سلامت، ساماندهی و توسعه طب سنتی ایرانی، تفکیک وظایف تجمیع شده در وزارت بهداشت، تکمیل برنامه‌های پزشک خانواده و نظام ارجاع و غیره اشاره کرد. لذا وزیر مطلوب بهداشت و معاونین باید برنامه منسجم و عملیاتی برای اجرای اسناد بالادستی نظام سلامت داشته باشند.

اعتماد سازی مردم و آرامش اجتماعی شاید یکی از کلیدی ترین اقدامات برای همراهی مردم با نظام سلامت باشد. این امر التیام بخش مناسب برای تبیین حکمرانی خوب است که غفلت از آن با مشکلات موجود در حمایت اجتماعی و حفاظت مالی از مردم در تاب آوری هزینه‌های سلامت بحران زا خواهد بود. پدیده دریافت‌های غیر متعارف، ناتوانی در تأمین دارو و تجهیزات بیماران در مراکز درمانی همگی نشان از ضرورت مداخلات اصلاحی برای مهم‌ترین بخش حوزه حکمرانی دارد، توجه به این امر می‌تواند اولین حمایت دولت منتخب از مردم باشد.