به گزارش خبرنگاران گروه فرهنگ، هنر و رسانه گزارش خبر، سید محمدباقر غروی نخجوانی، از مدیران اجرایی و عملیاتی بازار سرمایه و عضو هیئت مدیره چندین شرکت سرمایه‌گذاری و مشاور شرکت‌های فعال در حوزه بازار سرمایه و هلدینگ‌ها است.
نخجوانی علاوه بر این تجربیات، در موسسه‌ای که خود بنیان‌گذار آن است در زمینه فرهنگ‌سازی و آموزش سواد مالی فعالیت می‌کند. او معتقد است هیچ‌گاه برای آموزش مالی دیر نیست و در هرسنی می توان برای بهبود کیفیت زندگی خود اقدام کرد. در ادامه گفتگویی با ایشان در زمینه سواد مالی داریم که می‌تواند پاسخگوی برخی از سوالات ما در این زمینه باشد.
تعریف شما از سواد مالی چیست؟ و چرا یادگیری آن ضروری است؟
وقتی صحبت از سواد مالی می‌شود چون خیلی از افراد آشنایی چندانی با این مفهوم ندارند، تصور می‌کنند سوادمالی به معنای یادگیری فرمول‌های پیچیده ریاضی است. در حالی که این‌طور نیست؛ سواد مالی یعنی اینکه دودوتا چهارتای مالی زندگی‌مان را یاد بگیریم و عادات درست مالی و مهارت‌های ساده‌ای را در خودمان پرورش بدهیم تا بتوانیم امور مالی یا بهتر بگویم جیب‌مان را مدیریت کنیم.
اما در مورد اینکه چرا یادگیری آن ضروری است جواب مشخص است چون در دنیای امروز اگر کسی مهارت مدیریت پول و دانش کافی برای استفاده از پول را نداشته باشد بدون شک نمی‌تواند خود را با شرایط اقتصادی - مثل شرایط تورمی – هماهنگ کند و ممکن است این مساله آسیب های مالی جدی را ایجاد کند. بنابراین هر فردی برای گرفتن تصمیمات مالی درست و مدیریت زندگی مالی‌اش نیاز به دانش مالی دارد.
چرا آدم‌ها به یادگیری سواد مالی اهمیت چندانی نمی‌دهند؟ به صورت کلی ما زمانی به یک موضوع اهمیت می‌دهیم که در گام اول با آن موضوع آشنا شویم و در گام بعد ضرورت آن را حس کنیم. متأسفانه در دوران مدرسه و حتی دانشگاه و سایر دوره‌های آموزشی، اهمیت چندانی به پول و اصول مدیریت مالی داده نشده است بنابراین بسیاری از ما تبدیل به تحصیل‌کردگانی همیشه مقروض شده‌ایم؛ بدون آنکه آموزشی در مورد مسائل پولی و مالی دیده باشیم. واقعیت این است که یک موضوع هر قدر هم مهم باشد تا زمانی که به آن پرداخته نشود، اهمیت آن برای مردم آشکار نمی‌شود.
البته اوضاع رو به بهبود است و موسسات خصوصی اقدامات خوبی را برای گسترش این دانش آغاز کرده‌اند. مهم این است که بدانیم با یادگیری می‌توانیم تغییرات مثبتی را در زندگی خود ایجاد کنیم.
چه زمانی بهترین موقع برای شروع و یادگیری آموزش‌های مالی است؟
هیچ‌گاه برای یادگیری دیر نیست. شما ممکن است فرد جوان، میانسال و بازنشسته باشید. در هر سنی که قرار دارید باید با استراتژی‌های مالی مناسب سن و سرمایه خود شما آشنا باشید. به عنوان مثال؛ دوران جوانی باید به افزایش ثروت فکر کنیم و ریسک بیشتری انجام دهیم، زیرا فرصت جبران بیشتری داریم. یا استراتژی مناسب در میانسالی؛ از یک طرف افزایش ثروت و از طرف دیگر اقدام جدی برای چیدن برنامه بازنشستگی‌مان است.
دوران بازنشستگی هم استراتژی خودش را دارد. در دوران بازنشستگی ما در حال خرج ثروتی هستیم که سال‌ها برایش تلاش کرده‌ایم. بنابراین نمی‌توانیم ریسک‌های خیلی بزرگ انجام دهیم. با توجه به مخارج این دوران و ظرفیت جسمی و روحی خود باید محتاطانه‌تر رفتار کنیم تا به مشکل برنخوریم.
در حال اما بهترین زمان برای یادگیری از نظر کارشناسان دوران کودکی است. این آموزش‌ها حتی از سه سالگی قابل اجرا هستند که توسط والدین به کودکان منتقل می‌شود. بنابراین والدین می‌توانند از طریق آشنایی با روش‌های صحیح آموزش مالی به کودکان، آن‌ها را برای توانمند شدن به لحاظ مالی در بزرگسالی آماده کنند.
آموزش مالی به کودکان یکی از مهم ترین توانمندی هایی است که والدین نباید نسبت به آن بی‌تفاوت باشند.
با توجه به محدودیت‌های منابع آموزشی در این زمینه چه کاری می‌توان انجام داد که به درک درستی از امورمالی شخصی برسیم و زندگی مالی‌مان را بهتر مدیریت کنیم؟
می‌توانیم آموزش بینیم. امروزه کتاب‌ها، مجلات و منابع رایگان فراوانی به صورت آنلاین در دسترس ما قرار دارد که به موضوع سواد مالی می‌پردازند.
خیلی از موسسات نیز دوره‌های آموزشی برگزار می‌کنند. مشاوره و گفت‌و‌گو با افراد موفق هم می‌تواند روش خوبی برای افزایش دانش مالی باشد. مهم این است که نسبت به این مسئله‌ی مهم بی‌تفاوت نباشیم و از هر راهی که می‌تونیم دانش خود را افزایش دهیم.
شرایط اقتصادی پیچیده است و باید بتوانیم همگام با اوضاع اقتصادی گام برداریم و برای تغییرات آماده باشیم و بتوانیم عکس‌العمل مناسبی نشان دهیم. بهبود اوضاع مالی، نه تنها کیفیت مالی زندگی را افزایش می‌دهد بلکه می‌تواند ذهن ما را نیز از استرس رهایی دهد و روابط ما با اطرافیان‌مان را نیز بهبود دهد.
به نظر شما چرخه ثروت و فقر و شاید بهتر باشد بگوییم موفقیت یا عدم موفقیت مالی، چگونه شکل می گیرد؟
برخی افراد فکر می‌کنند که داشتن یا نداشتن پول، شرط لازم و کافی برای موفقیت یا عدم موفقیت مالی است. یعنی معتقدند تنها کسانی به موفقیت مالی می‌رسند که والدین ثروتمند داشته‌اند و در غیر این صورت هیچ شانسی برای موفقیت ندارند. در حالی که واقعیت اینگونه نیست. تحقیقات نشان داده نیمی از افراد ثروتمند جهان، خانواده ثروتمندی نداشته‌اند.
آن‌چه به این افراد کمک کرده که موفق شوند، تلاشی است که با دانش همراه کرده‌اند. بنابراین ابتدا باید نگرش درستی به امور مالی داشته باشیم. اگر فکر کنیم تلاش و مطالعه جواب نمی‌دهد و هیچ اقدامی هم نکنیم، در آغاز راه به خود باخته‌ایم. مسیر موفقیت مالی آسان نیست ولی طی نمودن آن غیرممکن نیست و تنها کسانی موفق می‌شوند که آگاهانه در این مسیر گام بردارند.
شما به عنوان کارشناس مالی و کسی که سال‌ها در این زمینه کار کرده، می توانید منبعی را برای مطالعه بیشتر معرفی کنید؟
بله. یکی از سایت‌هایی که به‌طور ویژه به موضوع سواد مالی می‌پردازد سایت «علف خرس» است. در این سایت آموزش‌های زیادی در زمینه‌های مدیریت مالی شخصی (شامل بودجه‌بندی، مدیریت هزینه و خرج، پس‌انداز، سرمایه‌گذاری)، روانشناسی و موفقیت مالی، آموزش سواد مالی به کودکان، آموزش سواد مالی به خانم‌ها و خرید هوشمندانه دسترسی داریم. انتشار مجله چاپی «راهنمای سرمایه‌گذاری» و نشریه الکترونیک «نقشه وزیری» که اولین نشریه چند رسانه‌ای در زمینه سواد مالی است، از دیگر امکاناتی است که در این سایت در دسترس است.
